Co zrobić, żeby zeszła opuchlizna z nóg?

Opuchlizna (obrzęk) to powiększenie obrysu kończyny w związku z gromadzeniem się płynów w tkankach, najczęściej na skutek zwiększonej podaży i produkcji lub niewystarczającego odprowadzania wody z organizmu. Przyczyn takiego stanu jest wiele, ale nie należy bagatelizować problemu, gdyż niektóre schorzenia i ukryte choroby przewlekłe mogą upośledzać normalne funkcjonowanie, a nawet zagrażać zdrowiu i życiu. Wyjaśniamy, dlaczego na nogach może pojawić się opuchlizna i co zrobić, by zeszła.

Opuchlizna nóg i jej przyczyny

Przyczyna opuchlizny może być znana i łatwa do zdiagnozowania jak np. uraz czy kontuzja lub stan po operacji. Może również być związana ze stanami lub chorobami, których nie widać gołym okiem i wymagają poszerzonej diagnostyki. Ważne, aby nie bagatelizować tego stanu, gdyż opuchlizna może być związana z poważnymi przewlekłymi chorobami.

Przyczyn opuchlizny nóg jest wiele, najczęściej dotyczą:

• zatrzymania wody w organizmie na skutek diety lub nieodpowiedniej podaży płynów;
• urazów, głównie skręceń, stłuczeń i złamań;
• przyjmowania niektórych leków (głównie kortykosteroidów, niektórych leków na nadciśnienie czy antydepresantów);
• stosowania antykoncepcji hormonalnej;
• problemów z tarczycą;
• zmian hormonalnych związanych z miesiączką czy ciążą;
• niewydolności nerek;
• niewydolności krążenia;
• zaburzeń pracy układu limfatycznego;
• chorób wątroby;
• alergii i stanów zapalnych.

Opuchlizna nóg może występować częściej u osób, które mają mało aktywności fizycznej, pracują za biurkiem lub większość dnia spędzają w pozycji stojącej.

Domowe metody niwelowania opuchlizny nóg

Aby poradzić sobie z istniejącą opuchlizną lub wspomagać pracę układu limfatycznego (u osób z tendencją do obrzęków), można zastosować kilka rozwiązań. Domowe sposoby na niwelowanie opuchlizny to zimne okłady, ćwiczenia ruchowe, odpoczynek z uniesionymi nogami, ale też drenaż limfatyczny.

Zimne okłady

Najczęściej stosuje się saszetkę z termożelem, którą wkłada się do lodówki lub zamrażarki. Taki zimny okład najlepiej owinąć w ściereczkę, żeby zabezpieczyć skórę przed odmrożeniem. Zimny okład stosujemy kilka razy dziennie po 15-20 minut.

Odpoczynek z kończynami uniesionymi nad podłoże

Długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej i stojącej utrudnia powrót żylny i prowadzi do gromadzenia się płynów w obrębie stóp i stawów skokowych. Odpoczynek z nogami uniesionymi nad podłoże lub w pozycji leżącej niweluje działanie siły grawitacji i wspomaga transport krwi i limfy z dystalnych odcinków. Dzięki temu, odpoczynek w tej pozycji może zarówno być profilaktyką tworzenia się opuchlizny, jak również wspierać niwelowanie i leczenie obrzęków.

Proste ćwiczenia ruchowe

Ćwiczenia czynne bez obciążenia wspomagają pompę mięśniową, tym samym zapobiegają tworzeniu się obrzęków i pomagają w ich likwidacji. Ćwiczenia zaleca się wykonywać regularnie, kilka razy dziennie, szczególnie u osób, które mało się ruszają, pracują za biurkiem czy w pozycji stojącej.

Przykładami takich ćwiczeń są: zgięcia i wyprosty w stawach skokowych, krążenia stopami, zgięcia i wyprosty w stawach kolanowych, wspięcia na palce czy przejścia z nogi na nogę. Świetnie sprawdzają się również spacery czy basen.

Drenaż limfatyczny i presoterapia

Dodatkowo specjalistycznym zabiegiem redukującym obrzęki są: manualny drenaż limfatyczny i presoterapia (mechaniczny drenaż limfatyczny).

Drenaż limfatyczny to technika terapeutyczna (odmiana masażu), którą przeprowadza specjalista w celu pobudzenia przepływu limfy w organizmie. Terapeuta wykonuje bardzo delikatne i powolne ruchy wzdłużne i koliste, przypominające głaskanie czy pompowanie. Drenaż limfatyczny ułatwia redukcję opuchlizny, poprawia krążenie krwi i limfy, wspomaga odprowadzanie produktów przemiany materii oraz przyspiesza regenerację po urazach czy operacjach.

Presoterapia to zabieg z użyciem specjalnego aparatu i pompowanych mankietów zakładanych na kończyny. Aparaty do drenażu limfatycznego posiadają gotowe programy zabiegowe i można z nich korzystać w warunkach domowych. Podczas zabiegu komory mankietów pompują się w określonej sekwencji, stymulując układ limfatyczny i krwionośny.

Domowe aparaty do presoterapii marki CarePump różnią się ilością obsługiwanych komór w mankietach (4, 6 lub 8), a im jest ich więcej, tym bardziej precyzyjny jest zabieg.

Zabieg ma na celu redukcję obrzęków, poprawę krążenia, przyspieszenie regeneracji mięśni, odprowadzenie nadmiaru wody z organizmu oraz wspomaganie usuwania toksyn.

Najczęściej stosuje się ją w przypadku niewydolności limfatycznej i problemów z krążeniem, po urazach, u osób prowadzących siedzący tryb życia i eksploatujących mocno kończyny dolne.

Co zrobić, żeby zeszła opuchlizna z nóg?

W zależności od przyczyny opuchlizny, postępowanie w każdym przypadku będzie się mniej lub bardziej od siebie różnić.

Opuchlizna związana z zatrzymaniem wody na skutek diety i nieodpowiedniej podaży płynów

W tym przypadku należy przede wszystkim ograniczyć spożycie soli w diecie. Dodatkowo trzeba pamiętać o regularnym piciu wody. Odpowiednie nawodnienie reguluje gospodarkę płynów, natomiast za małe spożycie wody wiąże się z jej zatrzymywaniem w organizmie. Warto również zadbać o dostarczanie z pożywieniem lub suplementacją wszystkich mikro- i makroskładników, przede wszystkim potasu.

Opuchlizna związana z urazem i kontuzją

Po urazie najczęściej stosuje się protokół RICE, co rozwijamy jako:

• Rest (odpoczynek),
• Ice (lód),
• Compression (kompresja),
• Elevation (uniesienie).

Rozpoczynamy od odpoczynku i zmniejszenia lub zaprzestania aktywności fizycznej w zależności od rodzaju urazu. Następnie stosuje się zimne okłady, aby zmniejszyć opuchliznę. Można też owinąć miejsce urazu elastycznym bandażem.

Aby pomóc zlikwidować opuchliznę z nóg, ważny jest odpoczynek z uniesioną kończyną nad podłoże. W zmniejszeniu stanu zapalnego mogą pomóc również leki przeciwzapalne do miejscowego stosowania w postaci maści lub kremów.

Bardzo dobrym sposobem są również zabiegi fizykoterapeutyczne, przede wszystkim presoterapia (usuwająca opuchliznę) czy fonoforeza (wspomagająca usunięcie stanu zapalnego).

Opuchlizna po operacji

Po zabiegu operacyjnym opuchlizna pojawia się bardzo często i jest czymś naturalnym. Zaraz po zabiegu stosuje się ćwiczenia czynne stóp (zgięcie i wyprost oraz krążenia w stawach skokowych). Po zagojeniu miejsca zabiegowego można wprowadzać krioterapię, drenaż limfatyczny czy presoterapię. Szczegóły przedstawiamy w artykule: Obrzęki po urazach i operacjach - w jakich sytuacjach warto wykorzystać drenaż limfatyczny?

Ciąża

Opuchlizna w ciąży, szczególnie w trzecim trymestrze jest czymś naturalnym. Wszelkie domowe sposoby niwelowania tych obrzęków będą wskazane, czyli odpoczynek z uniesionymi kończynami dolnymi, zimne okłady i unikanie przegrzewania, proste ćwiczenia w obrębie stóp i kończyn dolnych, które uruchamiają pompę mięśniową są wskazane w każdym momencie.

Więcej przeczytasz o tym w artykule: Obrzęki i opuchlizna w ciąży - skąd się biorą i jak je zwalczyć?

Niewydolność nerek, wątroby, problemy z tarczycą i niewydolność krążenia

Choroby i schorzenia związane z opuchlizną wymagają konsultacji z lekarzem, ustalenia przyczyny i mechanizmu działania. Aby usunąć opuchliznę nóg w takich przypadkach, należy ściśle przestrzegać ustalonego planu i zaleceń, które są dobrane indywidualnie. Najczęściej stosuje się środki farmakologiczne oraz wspomagająco manualny drenaż limfatyczny czy presoterapię.

Kiedy opuchlizna wymaga wizyty u lekarza?

Opuchlizna może być związana z różnymi czynnikami. Często stan ten może wymagać konsultacji lekarskiej, pogłębienia diagnostyki w celu ustalenia przyczyny oraz zaplanowania leczenia. Wizyta u lekarza jest wymagana w przypadku kontuzji i urazu, aby sprawdzić stan wszystkich tkanek. Dodatkowo opuchlizna w ciąży, która pojawia się nagle i jest obszerna może wymagać konsultacji.

Jeśli opuchliźnie towarzyszą któreś z poniższych objawów, należy również niezwłocznie skonsultować się ze specjalistą:

• zawroty głowy,
• duszności,
• ból w klatce piersiowej,
• silne zmęczenie,
• zmiana koloru skóry (sina lub blada),
• zaczerwienienie i gorączka.