Niedokrwienie kończyn dolnych - objawy, przyczyny i leczenie

Niedokrwienie kończyn dolnych to niepozorna dolegliwość, która może mieć poważne konsekwencje. Jak sama nazwa wskazuje, choroba polega na tym, że do nóg dociera zbyt mało krwi, a z nią tlenu. Jak rozpoznać pierwsze objawy niedokrwienia? Jakie mogą być przyczyny problemu? Na te pytania odpowiadamy w artykule.

Szacuje się, że choroba niedokrwienna kończyn dolnych dotyka między 5 a 10% osób poniżej 55. roku życia w krajach rozwiniętych i rozwijających się. Warto więc wiedzieć, jak jej zapobiegać i w jaki sposób ją rozpoznać. Wczesne wdrożenie leczenia jest bowiem kluczowe dla utrzymania zdrowia.

Niedokrwienie kończyn dolnych - przyczyny

Niedokrwienie nóg to sytuacja, w której przepływ krwi przez tętnice (najczęściej udowe lub podkolanowe) jest w jakiś sposób ograniczony. Zwykle przyczyną takiego stanu jest miażdżyca, która powstaje w wyniku gromadzenia się cholesterolu i monocytów w ścianie tętnicy. Jako czynniki ryzyka wymienia się więc podeszły wiek, nadciśnienie, cukrzycę, wysoki poziom cholesterolu czy otyłość. Nie bez znaczenia jest też dieta i palenie papierosów.

Objawy niedokrwienia kończyn dolnych

W przypadku niedokrwienia objawy są dość charakterystyczne, choć niekoniecznie od razu widoczne. 

Najłatwiej rozpoznawalnym objawem jest chromanie przestankowe, czyli ból w łydce, który pojawia się w trakcie ruchu (najpierw w czasie intensywnego wysiłku, ale z czasem także podczas chodzenia), a mija po chwili odpoczynku. Wynika to z prostego faktu, że podczas pracy nasze tkanki potrzebują więcej tlenu, więc jego niedobór jest silniej odczuwalny. Właśnie dlatego - w miarę zwężania się tętnicy - ból zacznie pojawiać się niezależnie od pracy mięśni, najczęściej w nocy i niedługo po wstaniu (przez moment po zmianie pozycji ból może się zmniejszyć).

Poza tym warto zwrócić uwagę na marznące stopy, drętwienie nóg, uczucie ich zesztywnienia po treningu. Z czasem zmieniać się zacznie także skóra niedokrwionych kończyn: sucha, pękająca, o sinym odcieniu wraz z zanikiem owłosienia i zmianami na paznokciach to wyraźny sygnał alarmowy.

Ciężkie, przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych może wiązać się z niegojeniem się ran, martwicą i koniecznością amputacji.

Leczenie niedokrwienia kończyn dolnych

Po wykonaniu odpowiednich badań i diagnozie lekarz zaleci odpowiednie działania, zarówno lecznicze, jak i profilaktyczne. Leczenie może być zachowawcze (leki, np. przeciwkrzepliwe i zmniejszające stężenie cholesterolu, oraz ćwiczenia, trening marszowy) lub zabiegowe: wewnątrznaczyniowe albo operacyjne. Profilaktyka natomiast obejmuje te same aspekty, co wiele innych chorób układu krwionośnego i serca m.in. niepalenie tytoniu, zdrowa dieta, aktywność fizyczna.

Im wcześniej wdroży się leczenie, tym większa szansa na zatrzymanie lub spowolnienie rozwoju choroby, a z nim uspokojenie objawów. Wyleczenie jako pozbycie się zmian jest natomiast niemożliwe. 

Niedokrwienie kończyn dolnych a drenaż limfatyczny

W niektórych przypadkach możliwe jest wspieranie leczenia niedokrwienia kończyn drenażem limfatycznym. Jest to o tyle wskazane, że zabieg fizycznie pobudza układ krwionośny do pracy. Decyzja należy jednak do lekarza, ponieważ przy chorobach tego typu może to być tak pomocne, jak niebezpieczne. Zabiegi drenażu limfatycznego można wykonywać w gabinetach fizjoterapeutycznych lub w domu, korzystając z aparatu do presoterapii.