Obrzęk lipidowy – czym jest, jak go rozpoznać i leczyć?

Obrzęk lipidowy to nieprzyjemna przypadłość, która dotyczy głównie kobiet. Jest to stan, w którym organizm gromadzi tkankę tłuszczową najczęściej w okolicy ud. W tym przypadku nie pomoże dieta czy mordercze treningi. Jak w takim razie pozbyć się obrzęku lipidowego nóg? Wyjaśniamy w artykule.

Czym jest obrzęk lipidowy?

Obrzęk lipidowy (lipodema) to stan, w którym organizm gromadzi tkankę tłuszczową w nadmiarze. Najczęściej schorzenie to dotyczy kobiet i jest związane z obrzękiem w okolicy ud.

Obrzęk jest symetryczny, czyli dotyczy obu nóg w równym stopniu, ale bez zajęcia stóp. Może występować razem ze zwiększoną wagą ciała, ale stan ten należy z otyłością różnicować. Otyłość to stan związany z nadmierną podażą kalorii, natomiast obrzęk lipidowy związany jest z oddziaływaniem hormonów.

U osób bez otyłości, u których lipodema występuje, dolna część ciała jest nieproporcjonalnie większa niż górna, a tułów przyjmuje pozycję gruszki. Obrzęk lipidowy zwykle pojawia się po okresie dojrzewania, ciąży lub menopauzy i nasila się wraz ze wzrostem masy ciała.

Objawy obrzęku lipidowego

Obrzęk limfatyczny w początkowej swojej fazie może nie dawać dolegliwości bólowych, natomiast zauważalna będzie stopniowa utrata elastyczności oraz niewielkie guzki wyczuwalne pod powierzchnią skóry.

W tym schorzeniu wizualnie zauważalny jest znaczny przyrost obwodu kończyn dolnych, nieproporcjonalny do reszty ciała. Obrzęk ten jest symetryczny i występuje na obu kończynach dolnych równomiernie. Skóra staje się twardsza oraz pojawiają się na niej liczne nierówności w związku ze zwiększoną produkcją podskórnej tkanki tłuszczowej.

Nie jest to problem tylko estetyczny, ale może również powodować dolegliwości bólowe. Obrzęknięte uda, ocierając się o siebie podczas chodzenia mogą predysponować do powstawania ran i utrudniać poruszanie. Dodatkowo osoby z lipodemą mają skłonność do tworzenia się siniaków nawet przy lekkim dotknięciu. Dolegliwości nasilają się w ciągu dnia, a wyższa temperatura działa niekorzystnie.

Przyczyny obrzęku lipidowego

Jednoznaczna przyczyna obrzęku lipidowego nie została jeszcze wskazana. Badacze uważają, że obrzęk lipidowy może być związany ze zmianami hormonalnymi u kobiet. Najczęstszym początkiem jest okres dojrzewania lub inne zmiany hormonalne, na przykład ciąża i menopauza.

Naukowcy uważają również, że przyczyny mogą mieć podłoże genetyczne, gdyż częstość występowania tej choroby jest większa, jeśli wystąpiła ona wcześniej u innej kobiety w rodzinie.

Jak rozpoznać obrzęk lipidowy? Do jakiego lekarza się udać?

Jeśli coś Cię niepokoi albo zauważasz u siebie lub kogoś bliskiego charakterystyczne objawy, to pierwszym krokiem powinno być udanie się do specjalisty. Najczęściej diagnostykę rozpoczynamy od wizyty u lekarza rodzinnego, który po pełnym wywiadzie i badaniach skieruje pacjenta do dalszej oceny.

Diagnostyka opiera się na doświadczeniu klinicysty i pojawiających się objawach wymienionych wyżej. Pomocne są również konsultacja z flebologiem, badania wydolności układu krwionośnego i limfatycznego oraz badania krwi.

Leczenie obrzęku lipidowego

Na obrzęk lipidowy nie ma lekarstwa, leczenie sprowadza się do łagodzenia objawów. Zazwyczaj stosuje się Kompleksową Terapię Przeciwzastoinową. Składają się na nią:

• manualne drenaże limfatyczne,
• kompresjoterapia,
• ćwiczenia,
• kontrola masy ciała.

Manualny drenaż limfatyczny – zabieg wykonywany przez wykwalifikowanego masażystę lub fizjoterapeutę. Jest to forma masażu, wykorzystująca delikatne, rytmiczne ruchy pompujące, stymulujące przepływ limfy wokół zablokowanych obszarów. Ten zabieg pomaga w łagodzeniu bólu i zapobiega zwłóknieniu.

Kompresjoterapia – wykorzystuje się pończochy lub rajstopy uciskowe, aby zmniejszyć dolegliwości bólowe. Dodatkowo bardzo przydatnym zabiegiem okazuje się presoterapia, czyli zabieg, w którym wykorzystuje się specjalne pompowane mankiety, podłączone z aparatem do drenażu limfatycznego, które generuje podciśnienie i masaż kompresyjny. Niweluje uczucie ciężkich nóg, łagodzi dolegliwości bólowe i wspiera pracę układu limfatycznego.

Ćwiczenia i aktywność fizyczna są uzupełnieniem terapii.

W zaawansowanych przypadkach stosuje się interwencje chirurgiczne w postaci specjalnej odmiany liposukcji, aby nie uszkodzić układu limfatycznego.

Domowe sposoby na obrzęk lipidowy: masaże, dieta, aktywność?

Zmiana codziennych nawyków, aktywność fizyczna i zabiegi w warunkach domowych wspomagają proces terapeutyczny. Intensywne ćwiczenia i mordercza dieta nie są w stanie zniwelować objawów choroby, natomiast regularna aktywność o umiarkowanej intensywności pomaga zmniejszyć gromadzenie się płynów, zwiększyć mobilność i utrzymać maksymalną funkcjonalność. Polecane aktywności to m.in. pływanie, aerobik w wodzie, jazda na rowerze czy spacery.

W przeciwieństwie do tłuszczu pochodzącego z otyłości, tłuszcz z obrzęku lipidowego często jest oporny na utratę wagi, wynikającą z diety i ćwiczeń fizycznych, więc typowe wysiłki mające na celu utratę wagi mogą nie działać w przypadku obrzęku lipidowego.

Dietę należy ustalić indywidualnie z flebologiem i dietetykiem. Najczęściej zaleca się spożywanie przynajmniej 2 litrów płynów dziennie, najlepiej wody, ograniczając przy tym napoje słodzone. Dodatkowo ważne jest wyeliminowanie żywności wysoko przetworzonej, wzbogacenie diety o zdrowe ryby morskie, świeże warzywa i owoce oraz pokarmy wzbogacone o składniki odżywcze.

W warunkach domowych można również przeprowadzić zabieg presoterapii. Urządzenia CarePump z serii Economic to dedykowane aparaty do wykonywania domowych zabiegów masażu kompresyjnego.

Aparaty są kompaktowe i proste w obsłudze. Posiadają wbudowane tryby pracy, które można również dostosować do swoich potrzeb. Jest to świetna alternatywa dla zabiegów wykonywanych w specjalistycznych gabinetach i bardzo dobrze wspomaga proces terapeutyczny obrzęku lipidowego.