Opuchnięte kostki i nogi po podróży – przyczyny, zapobieganie, leczenie

Utrzymywanie przez dłuższy czas pozycji siedzącej czy stojącej może nieść za sobą konsekwencje w postaci opuchniętych nóg. Najczęściej taki stan jest związany z wielogodzinną pracą biurową czy wykonywaniem takich zawodów jak fryzjer czy sprzedawca. Jednak nogi mogą również puchnąć w związku z wyższą temperaturą np. w lecie czy po dłuższych podróżach. Ostatni wymieniony przypadek może dotyczyć każdego. Jak radzić sobie z opuchniętymi nogami po podróży i jak zapobiegać obrzękom? Wyjaśniamy.

Puchnięcie (obrzęk) nóg po długiej podróży

Dłuższa podróż wiąże się z unieruchomieniem w pozycji siedzącej. Wówczas mięśnie kończyn dolnych pozostają w bezruchu, a stawy kolanowe i biodrowe utrzymywane są w zgięciu. W związku z wyżej opisaną wymuszoną pozycją utrudniony jest odpływ krwi i limfy ze stóp i podudzi.

Krew musi pokonywać siłę grawitacji, płynąc w kierunku serca bez pomocy pompy mięśniowej, bo mięśnie pozostające w bezruchu nie pracują, a dodatkowo zgięte kolana i biodra utrudniają przepływ i ułatwiają gromadzenie się wody. Jeśli dołożymy do tego upał, czyli zwiększoną temperaturę otoczenia, i niedostateczne nawodnienie, to do obrzęków, zastoju i niewydolności naczyniowej już prosta droga.

Dlaczego nogi puchną podczas podróży?

Przyczyn opuchniętych nóg może być wiele. Przede wszystkim stan ten może być związany z zatrzymaniem wody w organizmie, np. na skutek nieodpowiedniej podaży wody lub niewłaściwej diety i za dużego spożycia soli. Jeśli opuchlizna występuje tylko w podróży, to prawdopodobnie nie ma się czym martwić. Jeśli jednak jest regularną dolegliwością to warto przyjrzeć się temu dokładniej.

Puchnięcie nóg może wynikać z następujących dolegliwości i schorzeń:

• Choroby nerek – uszkodzenie i niewydolność nerek może wiązać się z trudnością usuwania nadmiaru płynów z krwi, co skutkuje gromadzeniem się płynów i obrzękami.
• Choroby serca – najczęściej niewydolnością i chorobą wieńcową. W przypadku niewydolności serce nie jest w stanie skutecznie pompować krwi, co może prowadzić do zastoju i obrzęków nóg. Choroba wieńcowa natomiast związana jest ze zwężeniem lub zablokowaniem tętnic wieńcowych, co w konsekwencji może spowodować zatrzymanie płynów i obrzęki.
• Choroby wątroby – stopniowe uszkodzenie wątroby wpływa na zaburzenie regulacji płynów, co z kolei może je zatrzymywać i predysponować do opuchlizny.
• Zaburzenia hormonalne – obrzęki związane są często z okresem przed miesiączką, w trakcie menstruacji a także w ciąży i mogą tym okresom towarzyszyć. Dodatkowo terapia hormonalna może również predysponować do opuchlizny.
• Urazy – skręcenia kostki i złamanie w obrębie kości nóg, których proces leczniczy nie został zakończony lub nie był prowadzony prawidłowo, może dawać objawy miejscowego obrzęku nóg.

Jak leczyć obrzęki nóg występujące po podróży?

Przede wszystkim występowanie obrzęków po podróży wiąże się z obecnością jakiegoś problemu i w pierwszej kolejności należy wyeliminować podstawowe schorzenie, które do tych obrzęków doprowadziło. Najczęściej leczenie przyczyny niweluje również objawy z tym związane, czyli będzie również działać na opuchnięte nogi po podróży.

Jeśli jednak nie zna się przyczyny lub jest w trakcie diagnozy, warto zastosować chociaż leczenie objawowe.

• Po podróży, gdy występują obrzęki, warto odpocząć w pozycji leżącej, aby kończyny dolne były wyprostowane i znajdowały się na jednym poziomie. Wspiera to krążenie krwi i limfy tym samym zmniejszając powstały obrzęk.
• Dodatkowo ważna jest lekka aktywność fizyczna, czyli proste ćwiczenia wspomagające pompę mięśniową.
• Należy również regularnie pić wodę i wzbogacić dietę o substancje moczopędne.
• W niektórych przypadkach wskazane jest zastosowanie farmakologii, czyli leków wspomagających odprowadzanie wody z organizmu.
• U części osób pomogą również zimne okłady czy kąpiele w zimnej wodzie.
• Zmniejszenie obrzęku można uzyskać także poprzez manualny drenaż limfatyczny i presoterapię. Poprzez te zabiegi pobudzane są układ krwionośny i limfatyczny, dzięki czemu wspomaga się odprowadzenie płynów i likwidację obrzęków.

Czy można zapobiec puchnięciu nóg podczas podróży?

Profilaktyka opuchniętych nóg jest bardzo ważna, gdyż można zapobiegać temu stanowi lub minimalizować wielkość powstałego obrzęku.

Przede wszystkim na czas podróży i dłuższego unieruchomienia bardzo ważna jest odzież kompresyjna. Stosuje się zazwyczaj podkolanówki uciskowe z I stopniem kompresji. Odzież kompresyjna, założona na czas podróży, wspiera powrót żylny i odpływ limfy z dystalnych części kończyn, co zapobiega tworzeniu się opuchlizny.

Jeśli mamy możliwość, to warto podczas podróży utrzymywać nogi na podwyższeniu, co wspomaga powrót żylny i zapobiega powstawaniu opuchlizny.

Dodatkowo ważna jest aktywność fizyczna, choć w podróży może wydawać się to trudnym zadaniem. Podczas lotu samolotem czy jazdy pociągiem należy często wykonywać zgięcia i wyprosty w stawach skokowych i krążenia stopami. Wskazane są również wspięcia na palce, stąpanie z nogi na nogę oraz spacery do toalety. Podróżując samochodem w dłuższą trasę warto zaplanować częstsze przystanki, które wykorzysta się na energiczne spacery po parkingu, podskoki i wspięcia na palce.

A co robić na co dzień, jeśli wiemy, że mamy predyspozycje do powstawania obrzęków? Aby zapobiegać puchnięciu i wspierać układ krążenia, ważna jest regularna aktywność fizyczna. Wystarczy 30 minut dziennie spaceru, jazdy na rowerze lub lekkich ćwiczeń, aby wspierać powrót żylny i utrzymać funkcjonalność układu krążenia na najwyższym poziomie.

Bardzo dobrym pomysłem jest również zastosowanie presoterapii, czyli zabiegu polegającego na mechanicznym drenażu limfatycznym, który pobudza pracę układu krwionośnego i limfatycznego. Zabieg ten niweluje uczucie ciężkich nóg, przyspiesza odprowadzanie szkodliwych produktów przemiany materii oraz usprawnia krążenie krwi i limfy zapobiegając tym samym tworzeniu się obrzęków nóg.

By przeprowadzić zabieg presoterapii, należy posiadać aparat do drenażu limfatycznego i mankiety na określoną część ciała, czyli w tym przypadku: na nogi. Do zastosowania profilaktycznego polecamy domowe aparaty do drenażu limfatycznego. Posiadają one gotowe wbudowane programy, w tym oczywiście programy przeciwobrzękowe. Obsługa aparatu jest bardzo prosta, szczegółowo przedstawiona w instrukcji obsługi, ale przedstawiliśmy ją też w krótkim filmie.

Zobacz też inne artykuły o obrzękach, w tym:

• Puchnięcie nóg podczas upałów - przyczyny i sposoby łagodzenia letnich obrzęków
• Dlaczego puchną nogi? 12 głównych powodów.