Odnowa biologiczna w sporcie: zabiegi i ich cele

Chociaż uprawianie sportu ma wiele prozdrowotnych korzyści, zawodowy sportowiec musi się liczyć z większym ryzykiem kontuzji, gdyż nadmierny wysiłek i przetrenowanie mogą predysponować do urazów. Dlatego odnowa biologiczna powinna być nieodłącznym elementem cyklu treningowego.

Odnowa biologiczna

Odnowa biologiczna to szereg oddziaływań na organizm człowieka. Odpowiednio zastosowane zabiegi potrafią zwiększać efektywność każdego etapu treningowego. Cały plan układany jest indywidualnie, gdyż każdy sport ma własną specyfikę. Oprócz zabiegów oddziałujących na sferę fizyczną, w odnowie biologicznej kładzie się również nacisk na sferę psychiczną. 

Cele odnowy biologicznej:

• przeciwdziałanie przeciążeniom, 
• przywrócenie sprawności fizycznej, 
• aktywizacja wewnątrzustrojowych procesów regeneracyjnych,
• powrót motywacji i sprawności psychicznej, 
• aktywizacja procesu relaksacji, 
• hartowanie organizmu. 

Odnowa biologiczna, ze względu na szerokie możliwości zastosowania, jest wykorzystywana i powinna być stosowana w każdej fazie treningowej i dobierana do rodzaju aktywności fizycznej. 

Najczęściej wykonywane zabiegi odnowy biologicznej

Do najczęstszych zabiegów odnowy biologicznej należą: 

• masaż, 
• hydroterapia, 
• naświetlanie podczerwienią, 
• krioterapia, 
• ciepłoterapia, 
• elektroterapia, 
• magnetoterapia, 
• ultradźwięki, 
• masaże, 
• balneoterapia. 

Ale odnowa biologiczna to trochę więcej niż zabiegi regeneracyjne. Niezwykle istotnym elementem jest dieta uzupełniona o odpowiednie makroskładniki, nawodnienie organizmu i wystarczająca ilość snu. 

Masaż 

Pod tym pojęciem kryje się wiele rodzajów zabiegów, które mają inne działanie i inny cel zastosowania. Wyróżnić można przede wszystkim: masaż klasyczny, relaksacyjny czy sportowy, który dzieli się na masaż treningowy, przedstartowy, startowy i kondycyjny. 

Zadaniem masażu jest przygotowanie ciała zawodnika do aktywności fizycznej. Zabieg ten może być stosowany jako rozgrzewka, regeneracja po wysiłku, a nawet rozluźnienie i regeneracja psychiczna. 

Przeczytaj więcej w artykule: Masaż sportowy – techniki przyspieszające regenerację.

Hydroterapia 

Prawdopodobnie najpopularniejsza metoda wykorzystywana w procesie regeneracji powysiłkowej. Hydroterapia to mechaniczna stymulacja, która poprzez zastosowanie różnych ciśnień i temperatur wpływa na organizm (miejscowo i ogólnoustrojowo). Najczęściej efektami są zmniejszenie stanu zapalnego, poprawa kondycji, mobilności i pozytywny wpływ na zaburzenia napięcia mięśniowego. 

Krioterapia

Zabiegi z wykorzystaniem zimna mają na celu wywołanie stresu fizjologicznego. Stres ten najpierw powoduje, że organizm kurczy obwodowe naczynia krwionośne i mięśnie oraz spowalnia przepływ krwi i metabolizm, a następnie, w reakcji obronnej, rozszerza naczynia, zwiększając dostarczane do komórek substancje odżywcze, tlen i mediatory zapalne. 

Dzięki temu wszystkiemu zabiegi krioterapii stosuje się w przypadku obrzęków, stanów zapalnych, w celu stymulacji regeneracji uszkodzonych komórek i łagodzenia bólu. Najczęściej wybierane są: kriokomora i kriosauna (zabiegi ogólnoustrojowe) oraz zimne okłady, np. żelowe kompresy, lód lub zimna woda (zabiegi miejscowe). 

Fala uderzeniowa

Stosunkowo nowa metoda, która pierwotnie służyła do leczenia kamicy nerkowej. Zabieg ten jest skuteczny w łagodzeniu dolegliwości bólowych i stanów zapalnych.

Terapia falą uderzeniową jest zabiegiem precyzyjnym, wykonywanym zazwyczaj w miejscu występowania patologii. Najczęściej używana jest w przypadku uszkodzeń ścięgien i torebek, zespołach pourazowych, bólach mięśniowych, urazach stawów czy ścięgna Achillesa.

Zabiegi odnowy biologicznej możliwe do wykonania samodzielnie

Zaprogramowanie planu odnowy biologicznej wymaga wiedzy i doświadczenia, dlatego ten krok należy zostawić specjalistom. Realizacja planu natomiast należy do sportowca. Nie każdy może pozwolić sobie na sztab specjalistów i zaplecze techniczne. W takich przypadkach można zaplanować odnowę biologiczną tak, aby większość (a czasem nawet całość procesu) wykonywać samodzielnie. Sportowiec sam może zorganizować wyjście do sauny, zabiegi krioterapii miejscowej czy automasaż np. za pomocą rollera.

Łatwym rozwiązaniem jest również przeprowadzenie presoterapii w warunkach domowych. Zastosowanie zabiegu skraca czas odpoczynku z jednoczesnymi maksymalnymi efektami, co dla sportowca w okresie treningowym jest bardzo ważne. Dodatkowo presoterapia działa rozluźniająco na napięte mięśnie, przyspiesza odprowadzanie szkodliwych produktów przemiany materii i usprawnia krążenie krwi. 

Przenośne i kompaktowe aparaty do presoterapii CarePump świetnie sprawdzą się właśnie w celu regeneracji powysiłkowej. To jeden z niewielu profesjonalnych zabiegów, który można wykonywać samodzielnie w domu. Więcej o urządzeniach przeczytasz na stronie Aparaty do presoterapii dla sportowców.